12punto yazarı Avukat Ozan Can Karahan, Resmi Gazete gündem değerlendirmesi yaptı: Madde madde hangi gelişmeler?

22-29 Eylül 2024 tarihleri arasında Resmî Gazete’de yayımlanan düzenlemeler arasında dikkat çeken gelişmeler yaşandı. Avukat Ozan Can Karahan söz konusu gelişmeleri ayrıntılı bir şekilde ele alarak ilgili düzenlemelerin gelecekte yaratabileceği etkileri değerlendirdi.

İşte Avukat Ozan Can Karahn'ın Resmi Gazete değerlendirmesi:

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ile Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) arasında Mart 2024’te başlatılan Dijital Sanatçı meslek tanımı süreci geçtiğimiz hafta Resmî Gazete’de yayımlandı. Yaklaşık 20 yıldır var olan meslek grubu nihayet ülkemizde de resmiyete kavuşmuş oldu. Covid19 Pandemisi ile dijital mecralarda geçirilen vaktin ve üretilen içeriğin artmasıyla belirginleşen sanat dalı genel anlamda üretiminde bilgisayarın temel rol aldığı ve somut olmayan dijital nesnelerin meydana getirilmesini kapsıyor. 

Bilgisayar oyunları, müzik klipleri ve dijital filmler ve üretime (somutlaştırmaya) hazır şekilde dijital dünyada meydana getirilen her türlü nesne ile dijital sanatlar hayatın her alanında karşımıza çıkabiliyor. Öyle ki dünyaca ünlü sanat galerileri dijital sanatları bağımsız bir sanat dalı olarak çoktan farklı bir kategoriye yerleştirmiş durumda. 

TOBB Kültür, Sanat, Tasarım ve Sektör Komitesi verilerine göre dünyada gençlerin teknolojiye ilgisi bağlamında 6. sırada olan Türkiye için bu mevzuatın gecikilmiş fakat yerinde olduğunu söylemek mümkün. Ancak hayatın her alanında geleceği belirsizleştiren yapay zekâ teknolojisinin ilerleme hızı ve makina öğrenmesi (machine learning) nedenleriyle özgünlük ve telif konularında yakın gelecekte yaşanabilecek uyuşmazlıklara göre yeni hukuki düzenlemeler yapılmasına ihtiyaç olacak gibi duruyor. 

Terör örgütleriyle iltisaklı olma iddiasıyla yapılan yargılamada hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) kararı verilen ve işyeri tarafından bu sebeple işten çıkarılan işçinin Anayasa Mahkemesi’ne yaptığı başvuru neticesinde verilen karar Resmî Gazetede yayımlandı. İşverenin aralarındaki güven ilişkisinin bozulduğu gerekçesiyle işten çıkarma kararı verdiği işçinin başvurusunda Anayasa Mahkemesi işçinin özel hayata saygı hakkının ihlal edildiğine hükmetti. 

Mahkeme kararının gerekçesi olarak işçi hakkında verilen HAGB kararının Anayasa’nın 38. maddesi bağlamında kesin hüküm olmaması ve karar verilen tarihlerde hakkında HAGB kararı verilen işçinin bu kararın esasına yönelik itiraz hakkı bulunmaması yani kararın içeriğini tartışmaya açacak itiraz imkânı olmaması nedeniyle bu kararı verdiğini gerekçesinde açıkladı.

Yanlış anlaşılmaya mahal vermemek adına Yüksek Mahkemenin HAGB konusundaki yaklaşımının Yargıtay ve Danıştay bakımından da uygulanan hukuka ve emsal kararlara uygun bir yorum olduğunu söylemek gerekir. HAGB garabeti ilk olarak 28.03.2023 tarihli 7445 sayılı yasa değişikliği usul ve esas yönünden itiraz edilebilecek bir karar şeklinde düzeltilmişti. Ancak sonuç olarak eş seviyedeki bir mahkemece yapılacak incelemenin yetersiz kalması nedeniyle 02.03.2024 tarihli 7499 sayılı ikinci bir yasa değişikliği ile HAGB kararları usul ve esas yönünden istinaf kanun yoluna tabi kılındı. Yani güncel olarak Yüksek Mahkemenin bu kararının günümüzde yaşanabilecek bir olaya emsal gösterilme olasılığı bulunmuyor.